دست نکردن حلقه
•
دانشجو و 21ساله هستم و همسرم دبیر پرورشی است و دوران عقد را پشت سر می گذاریم به دلیل حذف ترم و به دست نکردن حلقه ازدواج در یک مراسم، شوهرم با من قهر کرد و دیگر به هبچ وجه حاضر نمی شود با من حتی صحبت کند و من بارها نزد وی رفته اما او حرف من را گوش نمی کرد و اکنون صحبت از طلاق است و من راضی به این امر نیستم و اکنون 8 ماه است که این وضع وجود دارد آیا باید صبر کنم یا اگر اقدامات قانونی که بهتر است انجام دهم به من بگویید لطفا مرا راهنمایی کنیدتا از این وضعیت رها شوم؟
ازدواج به عنوان مهمترین و عالی ترین رسم اجتماعی، برای دستیابی به نیازهای عاطفی و امنیتی افراد بزرگسال، همواره مورد تأیید بوده است. ازدواج رابطه ای انسانی، پیچیده، ظریف و پویا است که از ویژگی های خاصی برخوردار است. همچنین توجه به کانون خانواده و روابط گرم و تعاملات میان فردی که می تواند موجب رشد و پیشرفت افراد گردد، از جمله اهداف و نیازهای ازدواج محسوب می شود. با وجود پیامدهای مثبت همسرگزینی، متأسفانه بسیاری از همسران اینک در برقراری و حفظ رابطه های دوستانه و صمیمی با هم دچار مشکل شده اند و در بیشتر اوقات به کمک متخصصین نیاز دارند.
خواهرم، نامه تان را خواندم و بسیار متأسف شدم که در این چند ماه ناراحتی های زیادی برای شما ایجاد شده و روح و روان شما را آزرده کرده است. دختر خانمی مثل شما که باید در این مدت دوران عقد بهترین و لذت بخش ترین ایام زندگی اش را تجربه کرده باشد، در ناراحتی و اضطراب و افسردگی بسر برده و از طرف نزدیکترین کس به خودش یعنی همسرش مورد بی مهری قرار گرفته است. از مطالب شما به دست می آید که تا حدود زیادی هم از ادامه زندگی و برطرف کردن مشکلاتتان ناامید شده اید و افکار جدایی و طلاق را در سر می پرورانید. در حالی که این طور نیست و مشکل شما قابل حل است به شرطی که از راه صحیح وارد شوید. البته ما توصیه های کلی برای بهبودی روابط شما با همسرتان را متذکر می شویم ولی برای ارائه راه حل دقیق لازم است با شوهرتان هم صحبت کنیم و علت رفتارهای او را از زبان خودش بشنویم. شما خود اعتراف دارید که در جریان این مشکل، برخوردهای نسنجیده شما و بعضی از اعضای خانواده تان باعث شد که یک مشکل کوچک، بزرگ شود و لاینجل بماند.
ولی همان طور که گفته اند هر زمان که جلوی ضرر را بگیرید منفعت است. شما در ابتدا باید دو کار اساسی انجام دهید:
1- اول ببینید چه اشتباهاتی در شما باعث شده که شوهرتان تا این اندازه از شما رنجیده شده باشد. مسلما یک اشتباه کوچک مثل فراموش کردن حلقه ازدواج چیزی نیست که باعث نزاع شدید شود بلکه پشت این اتفاق مسائل دیگری که ممکن است بعضی از آنها مربوط به رفتار خود شما باشد بنابراین لازم است کاملا بررسی کنید که عوامل ایجاد کننده این وضعیت چیست؟ به عبارت دیگر چرا شوهرتان امیدش را نسبت به شما از دست داده و چگونه باید جلب اعتماد او کرد؟
2- شما باید حتما او را متقاعد کنید که در یک فضای سالم و آزاد با یکدیگر صحبت کنید نامه نوشتن و پیغام دادن و امثال آن تأثیری ندارد. گرچه سعی کرده اید با او صحبت کنید ولی به دلایلی موفق نبوده اید. شما باید به این حقیقت توجه داشته باشید که وقتی که با همسرتان مشکل پیدا کردید، نحوه ارتباط شما با ایشان در حل مشکل یا عدم آن بسیار مؤثر است.
ما در اینجا ابتدا عوامل شکست در برقراری ارتباط سالم را برایتان مرور می کنیم، سپس اصول ارتباط جذاب و مؤثر را بیان می نماییم: خطاهای فاحش ارتباطی عبارتند از:
1- تهدید و اتمام حجت: در هنگام صحبت برای رفع مشکل، هرگز نباید تهدید کرد و خط و نشان کشید زیرا معمولا باعث لجاجت بیشتر طرف مقابل می شود و از ابهت انسان می کاهد.
2- پیش کشیدن گذشته ها: در هنگام بحث، مطرح کردن گذشته ها کمک چندانی به حل مشکل نمی کردند بلکه لازم است روی مشکل پیش آمده متمرکز شویم.
3- حمله و توهین به شخصیت یکدیگر: فحش دادن و توهین کردن و به کار بردن کلماتی مثل بدبخت، بیچاره، بی سر و پا و مانند آن، نتیجه ای جز جریحه دار کردن احساسات همسرتان ندارد و علامت ناتوانی شما در حل مشکل است.
4- تحقیر نقطه نظر همسر: شما با تحقیر نظرات همسرتان در واقع به او می گویید «نظرات تو به اندازه نظرات من مهم نیست و تو اصلا نمی دانی چه می گویی» این کار جز تیره تر شدن روابط نتیجه دیگری ندارد.
5- دام احساس گناه: یکی از مخرب ترین و بی ثمرترین شیوه های فریب این است که همسرتان را در دام احساس گناه بیندازید تا او را مجبور به رفتارهایی کنید که خلاف میل باطنی است. این کار جز نفرت و انزجار محصول دیگری برای شما به بار نمی آورد.
6- عوض کردن موضوع: بعضی افراد هنگام بحث مرتب از یک شاخه به شاخه دیگر می روند و روی موضوع اصلی تمرکز پیدا نمی کنند. این کار هم جز اتلاف وقت و سرخوردگی ثمره دیگری ندارد.
7- عدم درگیری هیجانی: گاهی در گرماگرم جریان حل مشکل به قدری احساس درماندگی می کنید که حواستان را از بحث منحرف می کنید و نشان می دهید که به سخنان او بی اعتنا هستید. مثلا بی اعتنایی خود را با چرخاندن چشم ها و بلند آه کشیدن نشان می دهید. نتیجه این بی اعتنایی هم فاصله گرفتن بیشتر همسر شماست.
8- خیط کردن: یعنی ضایع کردن طرف مقابل با زخم زبان زدن و تحقیر کردن او که واکنش شدید او را به دنبال دارد و به جای پذیرش سخن شما، حالت تدافعی به خود می گیرد.
هر یک از شیوه های ارتباطی می تواند مخرب و حداقل بی ثمر باشد و موجب شکست گفتگو گردد.
حال پس از کنار گذاشتن شیوه های ارتباطی نادرست، ببینیم روش های صحیح برای تبادل نظر و دست یافتن به تفاهم چیست؟ ما در اینجا فهرست آنها را به طور اختصار می آوریم:
1- ابراز علاقه نسبت به نقطه نظرهای همسر.
2- گوش دادن فعالانه به حرف های همسر، طوری که احساس کند سخنانش برای شما مهم است.
3- استفاده از اظهاراتی که با «من» شروع می شود. زیرا باعث می شود اولا توجه او را بیشتر جلب کند و ثانیا نظرات شما را دقیقا متوجه شود اما استفاده از کلمه «تو» ممکن است سبب خشم او شود یعنی اگر دائم به او بگویید تو این چنین هستی و تو آن چنان هستی، تحمل شنیدن را ندارد.
4- سؤالات روشن کننده بپرسید، یعنی اگر احساس می کنید مطلبی مبهم است با آرامش و صراحت سؤال کنید.
5- نقطه نظر همسرتان را برایش تشریح کنید زیرا هم باعث می شود مطمئن شوید که او چه نظری دارد و هم همسرتان مطمئن می شود که منظورش را فهمیده اید. بسیاری از ناراحتی ها به این خاطر است که طرفین خواسته های یکدیگر را نمی فهمند.
6- ارائه بازخوردهای سازنده: یعنی با اشارت کلامی یا غیرکلامی نشان دهید که کاملا متوجه سخنان او هستید. مثلا در لابلای سخنان او بگویید: «بله»، «درست است»، «موافقم»، «همین طور است»، «کاملا» و...
7- رک و روراست بودن: سعی کنید نظرات خود را خیلی مختصر و مؤدبانه البته با قاطعیت و بدون پرخاشگری بیان کنید. این کار به شما کمک می کند بهتر سخن یکدیگر را بفهمید و در حل مشکل متمرکز تر باشید.
8- با نقطه نظر همسرتان همدلی کنید: همدلی یعنی دنیا را از دریچه چشم او بنگرید و احساسی مانند احساس او داشته باشید. فرضا اگر از رفتار برادران شما گله کرد یا از پاره کردن عکسها گله کرد خود را جای او بگذارید و همان احساس را پیدا کنید.
9- اگر می خواهید در حین بحث و گفتگو، اختلاف کمتری داشته باشید و بحث در فضای آرام تری برگزار شود به اشتباهات خود اقرار کنید، در مورد جریان های نامطلوب و مخرب موجود در روابطتان صحبت کنید، جلوی رفتارهای نامناسب همسرتان را بگیرید. مثلا اجازه ندهید فحش و ناسزا بگوید و مخالفت همسرتان را بپذیرید. یعنی اگر احساس می کنید همسرتان روی نظرش زیاد پافشاری دارد موقتا آن را بپذیرید.
10- از او صادقانه بخواهید اشتباهات شما را بیان کند و علت دلخوری هایش را با صراحت بگوید. شما هم باید با متانت و آرامش گوش بدهید و در صدد توجیه برنیایید.
حال پس از این که اصول ارتباط جاذب را مطرح کردیم به بعضی از رفتارهای جذاب برای بهبود زندگی زناشویی هم اشاره می کنیم. ابتدا سعی کنید آخرین باری را که نسبت به همسرتان احساس عشق و علاقه کردید به یاد آورید و این که چگونه او هم متقابلا این احساس را نسبت به شما داشت. یقینا در چنین فضایی همسران بیش از پیش به هم نزدیک هستند. ما در اینجا چند رفتار عاشقانه را به شما یادآور می شویم تا وضعیت روابط شما را بهتر کنید. بهتر است بدانید که مردان و زنان در صورت تمایل، به یک اندازه توان استفاده از این رفتارها را دارند. البته پیش از این که به این فنون بپردازیم شما باید قول بدهید که علی رغم بی توجهی همسرتان باز هم رفتارتان را عاشقانه کنید و بی توجهی او تأثیری در شما نگذارد ولی اگر بخواهید منتظر پاسخ او باشید موقعیت چندانی نخواهید داشت.
1- نقش یک الگو را بازی کنید و با همسرتان همان طور رفتار کنید که دوست دارید با شما رفتار کند. یعنی رفتاری توأم با احترام، توجه، عشق، همکاری و مهربانی داشته باشید.
2- هفته ای سه کار خوشایند برای همسرتان انجام دهید. مثلا برایش هدیه ببرید. فرامین او را اجرا کنید، بی دلیل به او شاخه گلی بدهید. به خانواده اش تلفن بزنید و یا از آنها دیدن کنید و به آنها اظهار محبت کنید و... باید آن قدر این کار را ادامه دهید تا روابطتان بهبود پیدا کند.
3- در مورد کارهای خوب همسرتان ابراز نظر کنید و او را تشویق کنید و حتی الامکان از رفتارهای منفی او چشم پوشی کنید. این کار باعث می شود او شما را انسانی مثبت و نویدبخش ببیند. خصوصا این که ممکن است بعضی از کارهای گذشته شما مثل بی میلی به ادامه تحصیل، فراموش کردن حلقه ازدواج و پاره کردن عکس ها و ... از شما چهره ای منفی و افسرده در ذهن او ساخته باشد. شما باید سعی کنی با جملاتی چون «من نگران زندگی مان هستم»، «من امیدوارم بتوانیم با هم مشکلاتمان را حل کنیم» و مانند آن شادابی و نشاط و لیاقت خود را برای زندگی با او نشان دهی.
4- از لحاظ جنسی با همسرتان خوب باشید و با او شوخی کنید. نداشتن روابط جنسی و سرد مزاج بودن علامت بی علاقگی بین همسران است. تا جایی که ممکن است و از نظر عرفی مشکل حادی نیست خود را نسبت به عشق بازی با او متمایل نشان دهید.
تحقیقات روان شناسان حاکی از این مطلب است که علت اصلی بسیاری از اختلافات زناشویی، نداشتن روابط رضایت بخش جنسی است، برای مردان بسیار مهم است که همسرانشان در رفتارهای جنسی مشتاق باشند و فعالانه شرکت کنند. چه بسا لازم است برای برقراری روابط جنسی موفق اطلاعاتی هم از طریق مطالعه کتاب های مربوطه به دست آورید. به قول یکی از دانشمندان انسان نیازمند است نحوه رفتارهای جنسی را بیاموزد.
5- شرایطی فراهم کنید تا همسرتان گاهی اوقات با خودش خلوت کند. چه بسا پرحرفی و مزاحمت دائمی برای او کسل کننده باشد.
6- مراقب سلامتی و تناسب اندام خود باشید و همیشه با ظاهری آراسته و معطر در مقابل او ظاهر شوید.
اینها توصیه های کلی برای بهبود روابط بین همسران بود که ما سعی کردیم با توضیحاتی مختصر خدمت شما ارائه دهیم. فقط از شما می خواهیم به این راحتی به جدایی و طلاق فکر نکنید و برای اصلاح زندگی خود دست از تلاش برندارید.
حتی اگر لازم است از دوستان صمیمی شوهرتان کمک بگیرید و از آنها بخواهید با وی صحبت کنند بدون این که بفهمد شما چنین خواسته اید.
ما مطمئن هستیم به زودی سوء تفاهم ها برطرف می شود و باران عشق دوباره بر زندگی شما باریدن می گیرد به شرطی که صبور باشید و از راه درست اقدام کنید. فعلا به دادگاه و مسائل آن فکر نکنید و بلکه بر خدا توکل کنید و چاره مشکلتان را از خدا طلب کنید.
از جهت قانونی شما می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
1- تقاضای اداء مهریه:
توجه داشته باشید که درخواست پرداخت مهریه، متفرع بر طلاق نیست، بلکه بلافاصله پس از وقوع عقد و بدون این که رسما وارد زندگی زناشویی شوند از سوی زن قابل مطالبه است و مرد ملزم به پرداخت آن است.
ماده 1082 قانون مدنی مقرر می دارد: به مجرد عقد، زن مالک مهر می شود و می تواند هر نوع تصرفی که بخواهد در آن بنماید.
دو نکته قابل توجه است:
الف) اگر در نحوه پرداخت مهریه شرایطی مقرر شده باشد مثلا به نحو اقساط و یا عندالتمکن و... براساس شرایط قابل مطالبه است.
ب ) براساس ماده 1092 قانون مدنی، در صورت وقوع طلاق قبل از نزدیکی نصف مهر به شوهر برمی گردد. لذا مالکیت زن نسبت به مهریه به محض وقوع عقد حاصل می شود، لیکن نصف آن به صورت قطعی بر عهده شوهر استقرار می یابد و نصف دیگر مهر به نحو مالکیت متزلزل و ناپایدار است که پس از برقراری رابطه زناشویی پایدار می گردد و تماما قابل دریافت است.
ج ) احیانا (والله اعلم، چون ما به حقیقت قضیه شما واقف نیستم، لیکن براساس اظهارات شما اعلام می کنیم که) شوهر شما قصد دارد مسأله بلاتکلیفی شما را بهانه ای قرار بدهد تا شما بگویید: مهرم حلال، جانم خلاص. لیکن شما بدون درخواست طلاق، درخواست پرداخت مهریه را بنمایید.
2- تقاضای تعیین تکلیف و حسن معاشرت و شرح عسر و حرج حاصله ناشی از بلاتکلیفی که همسرتان برای شما ایجاد کرده است.
3- تقاضای نفقه گذشته و آینده براساس ماده 1106 و 1107 قانون مدنی و چون طلب زن بابت نفقه طلب ممتاز است بر سایر دیون و بدهکاری های شوهر مقدم است به مواد 1203 و 1206 و 1129 قانون مدنی مراجعه نمایید.
ضمانت اجرای مدنی نفقه براساس قانون در مواد 1111 و 1112 و 1129 قانون مدنی و بند 2 ماده 8 قانون جدید حمایت خانواده مقرر شده است. البته براساس ماده 1108 که مقرر می دارد «هرگاه زن بدون مانع مشروع، از ادای وظایف زوجیت امتناع کند، مستحق نفقه نخواهد بود» در صدد بهانه گیری برآید، در حالی که مقصود از وظایف زوجیت (مسأله خاص تمکین جنسی است) و نفقه با عقد محقق می شود اثبات نشوز و نافرمانی زن بر عهده شوهر است و شما در ادعای او بر نافرمانی نشوز می توانید ادله خود را اقامه و بیان کنید.
4- در مرحله آخر (نه همزمان با این موارد) تقاضای طلاق به استناد ماده 1129 و 1130 قانون مدنی.
برای کمک گرفتن و انجام مساعدت می توانید به دادگاه خانواده دادگستری محل سکونت خود مراجعه نمایید و تقاضای مشاوره حقوقی نمایید.
ضمنا برای اطلاعات بیشتر می توانید به کتابهای حقوق خانواده از جمله کتاب مختصر حقوق خانواده تألیف دکتر سید حسین صفایی و دکتر اسدالله امامی مراجعه کنید.