گل نرگس Narcissus

دانشجویی 29 ساله هستم که 9 ماه است با دختر خانمی 23 ساله و خانه دار با تحصیلات دوم راهنمایی عقد بستیم. ایشان را قبلاً نمی‏شناختم؛ ولی به واسطه معرفی فردی، آشنا شدیم وازدواج کردیم. متأسفانه از روز اول عقد احساس کردم که هیچ گونه علاقه به او ندارم و از ظاهر، گفتار، کردار و شخصیت ایشان خوشم نمی‏آید. به همین خاطر از او کناره‏گیری می‏نمایم و روابط ما خیلی سرد شده است؛ البته خانمم این طور نیست و گرم می‏گیرد؛ ولی من تمایلی به ادامه این وصلت ندارم. این مسأله باعث رنجش و ناراحتی روحی من و نامزدم و خانواده شده است و ادامه این وضعیت برایمان مشکل است. می‏خواستم کارشناس ما را راهنمایی کند؛ زیرا مایل به رابطه رفت و آمد، صحبت، میهمانی و... با او نیستم و دوست ندارم این ازدواج سر بگیرد. عده‏ای می‏گویند: اگر زودتر ازدواج کنید و وارد زندگی شوید، خوب می‏شوید و عده‏ای دیگر می‏گویند که نباید وارد زندگی مشترک شوید تا مشکل حل شود. دائم به جدایی فکر می‏کنم. لطف کنید مرا راهنمایی نمایید. ؟

دانشجوی گرامی! سؤال شما ما را بر آن داشت که به بیان یکی از مسائل مهم روحی انسان که تقریباً مورد اتفاق بیش‏تر روان‏شناسان، انسان‏شناسان و دانشمندان علوم رفتاری است، بپردازیم و آن این که انسان و شخصیت او و به تبع آن رفتارهای او در صحنه‏های گوناگون همواره در حال تغییر است؛ به عبارت دیگر انسان موجودی تأثیرپذیر است و از عوامل گوناگون محیطی و وراثتی تأثیر می‏پذیرد و مبنای همه صاحب‏نظران تعلیم و تربیت، همین اصل تأثیرپذیری و به تبع آن، تغییرپذیری انسان است. این تغییرات اگر هماهنگ با فطرت انسان و در قالب معیارهای ارزشی و هنجارهای دینی باشد، موجب تکامل و تعالی انسان می‏شود و اگر تحت تأثیر آفت‏های درونی و بیرونی قرار گیرد، باعث یک حرکت قهقرایی و انحطاط شخصیت و به دنبال آن، بروز رفتارهای ناهنجار می‏شود. در این جا متناسب با سؤال شما دانشجوی محترم، به یکی از آفت هایی که سیر تکاملی انسان را تهدید می‏کند، اشاره می‏کنیم؛ سپس به پاسخ‏گویی سؤال شما می‏پردازیم. هر انسانی دارای یک سلسله نیازهاست و شکوفایی او در ارضای صحیح و به موقع این نیازهاست. یکی از این نیازها، نیاز به جنس مخالف است که در دوران نوجوانی و جوانی به اوج خود می‏رسد و در قالب ازدواج تحقق پیدا می‏کند. یکی از آفت هایی که در این دوره، انسان را تهدید می‏کند، نوسانات روحی و روانی است که جوانان به آن مبتلا می‏شوند و باعث ایجاد تردید در آن‏ها می‏شود و به دنبال این دگرگونی، گزیش‏ها و انتخاب‏هایی را که برای تأمین نیازهای خود انجام داده‏اند، دچار آسیب می‏کند؛ به عبارت دیگر همواره در این اندیشه است که آیا من درست انتخاب کرده‏ام؟!

نوسانات روحی، نوع انسان‏ها - به ویژه جوانان - دارای روحیه تنوع‏طلبی هستند. گرچه تنوع‏طلبی می‏تواند نقش بسیار مؤثری در رشد و شکوفایی انسان داشته باشد، اما مشکلاتی نیز می‏تواند ایجاد کند و این هنگامی رخ می‏دهد که تنوع‏طلبی براساس معیارهای صحیح عقلانی و وحیانی نباشد؛ بلکه به صورت افسارگسیخته در اختیار هواهای نفسانی و عوامل جذاب محیطی قرار گیرد. این جا است که فرد در انتخاب‏های قبلی خود دچار تزلزل می‏شود و احساس می‏کند که درست انتخاب نکرده است و باید در انتخاب خودش تجدید نظر کند. انتخاب بعدی او نیز از تیررس این آفت در امان نیست و این امر باعث توقف رشد و حتی سیر قهقرایی انسان در زندگی خواهد شد. برای مصون ماندن از این آفت، انسان باید در هر کاری متناسب با آن کار و بر اساس معیارهای صحیح انتخاب کند تا در هنگام هجوم این آفت‏ها، دچار تزلزل نشود. قطعاً شما در انتخاب همسر، بر اساس یک سلسله معیارهایی که با نظام ارزشی مورد پذیرش شما هماهنگی داشته است، دست به انتخاب زده‏اید و اینک در انتخاب خود دچار تردید شده‏اید؛ یعنی همان آفتی که بیان شد، به سراغ شما آمده است. در این جا بر می‏گردیم به سؤال اصلی شما و فرآیندی که شما در امر ازدواج طی نموده‏اید. شما فرمودید که من با دختری ازدواج کرده‏ام؛ ولی بعد از مراسم عقد، احساس می‏کنم علاقه‏ای به او ندارم و این امر موجب دلسردی شما و همسرتان شده است و باعث سرد شدن روابط شما بایکدیگر شده است. در این جا این سؤال مطرح می‏شود که آیا بعد از معرفی آن دختر و آشنایی شما با او و جریان خواستگاری، جلسه گفت و گو با یکدیگر داشتید و او را از نزدیک دیدید و در بدو امر او را پسندید یا نه؟ اگر پاسخ شما منفی باشد، سؤال دوم مطرح می‏شود که اگر او را از نزدیک ندیدید و با او گفت و گویی نداشتید، چگونه حاضر شدید به این ازدواج تن دهید و اگر پاسخ شما مثبت باشد؛ یعنی شما همه مراحل ازدواج را با معیارهای صحیح طی کرده‏اید؛ یعنی ابتدا با تحقیق خانواده او را شناسایی کرده‏اید و سپس دختر را دیده، با او صحبت کرده و همدیگر راپسندیده‏اید و آن گاه اقدام به انجام مراحل بعد - یعنی مراسم عقد - نموده‏اید و در واقع شما، مسیر صحیحی را در مسأله ازدواج خود طی نموده‏اید و دلیلی ندارد که دچار تردید شوید؛ زیرا این تردید در واقع همان آفتی است که به سراغ شما آمده و می‏خواهد انتخاب شما را دچار تزلزل کند و اگر شما با این آفت مقابله نکنید، هیچ تضمینی وجود ندارد که در انتخاب‏های بعدی نیز دوباره به این آفت تردید دچار نشوید. بنابراین، شما باید به صورت جدّی در صدد حل مشکل خود برآیید و طرف مقابل شما، همان طور که بیان کردید، دچار این تردید نیست. به نظر می‏آید یک تغییر اساسی در نگرش خود نسبت به مسأله ازدواج ایجاد کنید و این امر، مستلزم آگاهی از معیارهای انتخاب همسر و ازدواج موفق می‏باشد. معیارهای صحیح ازدواج به دو دسته تقسیم می‏شوند؛ معیارهای اصلی و معیارهای فرعی ازدواج.

1. معیارهای اصلی و بنیادی عبارتند از: کفویّت زوجین از لحاظ داشتن باورهای مشترک، اصالت خانوادگی، ایمان و اعتقاد و سلامت جسمانی و روانی.

2. معیارهای فرعی عبارتند از: هم سطح بودن از نظر اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی، تحصیلی، تناسب سنی و قیافه ظاهری و... .

از سؤال شما چنین بر می‏آید که مشکل شما مربوط به شرایط و معیارهای فرعی است. خوشبختانه تحقیقات نشان می‏دهد و تجربه هم اثبات کرده است که شخصیت انسان قابل تغییر است و به تبع آن، رفتار او نیز تغییر خواهد کرد. بنابراین اگر شخصیت همسر شما و بعضی از رفتارهای او برای شما خوشایند نیست، می‏توان براساس اصل تأثیرپذیری انسان، هم شخصیت او و هم رفتارهای او را تغییر داد. این حقیقت را باید پذیرفت که انسان‏ها با یکدیگر متفاوت هستند و هنر انسان در این است که بتواند با وجود این تفاوت‏های شخصیتی، روابط اجتماعی خودش را با دیگران تنظیم کند. خانواده و روابط بین زن و شوهر، یکی از مصادیق روابط اجتماعی است.

انسان‏هایی در زندگی زناشویی موفق هستند که با توجه به این تفاوت‏ها، بتوانند در کنار یکدیگر یک زندگی مشترک و مسالمت‏آمیز داشته باشند.

نکته بعدی که در سؤال شما مبنای تردید و به دنبال آن، موجب دلسردی شما نسبت به یکدیگر شده، قیافه ظاهری است. گر چه ما معتقدیم که در آغاز امر، یکی از معیارهای مهم ازدواج، قیافه ظاهری است؛ یعنی دو نفری که می‏خواهند با یکدیگر ازدواج کنند، باید همدیگر را از نظر ظاهری بپسندند و مطلوب یکدیگر باشند، اما استمرار این جذابیت، بعد از ازدواج، به عوامل دیگری نیز ارتباط پیدا می‏کند که آن عوامل می‏تواند این جذابیت را افزایش یا کاهش دهد .این گونه نیست که اگر همسر انسان قیافه جذابی داشت، این جذابیت تا آخر باقی بماند یا بالعکس؛ بلکه افراد زیادی بوده‏اند که مبنا و معیار اصلی را فقط همین قیافه ظاهری قرار دادند و از معیارهای اصلی ازدواج غفلت کردند و همین امر باعث شد که بعد از چند هفته یا چند ماه، آن جذابیت کاهش پیدا کند و حتی در بعضی از مواقع، جای خود را به نفرت و انزجار بدهد و افراد زیادی هم بوده‏اند که فقط قیافه ظاهری را ملاک ازدواج قرار نداده‏اند؛ بلکه معیارهای اصلی چون ایمان، عفت و پاکدامنی، سلامت جسمانی و روانی و اصالت خانوادگی را مد نظر قرار داده‏اند و علاقه آن‏ها نسبت به یکدیگر، روز به روز بیش‏تر شده، دارای یک زندگی آرام و لذت بخش هستند. شاید شما همسران زیادی را دیده باشید که قیافه ظاهری آن‏ها با هم متناسب نیست، اما از یک زندگی مستحکم و با ثباتی برخوردارند. بنابراین معلوم می‏شود که جذابیت یک امر نسبی است تحت تأثیر دیگر عوامل شخصیتی و رفتاری است. بنابراین راهنمایی ما به شما دانشجوی محترم این است که اگر واقعاً همسر شما دختر عفیف، پاکدامن، دارای سلامت جسمانی و روانی و ریشه‏های اصیل خانوادگی و مؤمن است و علاوه بر این موارد، علاقه‏مند به شما است، در واقع همه چیز برای یک زندگی مشترک و خوب فراهم است و آن کاستی‏هایی که شما بیان کردید، قابل تغییر و جبران است با تغییر نگرش نسبت به همسرتان، می‏توانید زندگی خوبی با یکدیگر داشته باشید. به کارگیری راهکارهای زیر، شما را در انجام این دو امر - تغییر رفتارهای همسر و شخصیت او و تغییر نگرش نسبت به ایشان - کمک می‏کند.

1. به جنبه‏های مثبت همسرتان بیش‏تر از نقاط ضعف او توجه کنید.

2. از منفی بافی نسبت به همسرتان اجتناب کنید.

3. این حقیقت را به خود تلقین کنید که همه انسان‏ها کاستی‏ها و عیوبی دارند و جز خداوند متعال، هیچ موجود دیگری بی‏عیب و نقص نیست.

4. گاهی اوقات رفتار خود یاگذشته خود را مرور کنید؛ دراین صورت بدون تردید، نقص‏هایی را خواهید یافت و اگر ما بپذیریم که خودمان نیز عیوبی داریم، آن گاه توقع و انتظار بی‏جا از دیگران نخواهیم داشت.

5. نگاه خود را کنترل کنید؛ به ویژه از نگاه کردن به نامحرم به شدت پرهیز کنید.

6. اگر همسر شما رفتارهایی انجام می‏دهد که از نظر منطقی و عرفی قابل قبول نیست، با برنامه‏ریزی صحیح سعی کنید زمینه تغییر رفتار او را فراهم کنید؛ مثلاً با ایجاد روابط خانوادگی با کسانی که از نظر فرهنگی وضعیت مناسب‏تری دارند، شرایط تغییر رفتار او را از طریق مشاهده رفتارهای مطلوب، فراهم نمایید.

7. با کوچک‏ترین تغییری که در او مشاهده کردید، او را مورد تشویق قرار دهید.

8. از همسرتان بخواهید با ایجاد تغییراتی در کیفیت لباس پوشیدن و رسیدگی به وضعیت ظاهری خود و... به جذابیت ظاهری‏اش برای شما بیفزاید.

9. هیچ گاه از زنان دیگر در مقابل همسرتان، تعریف نکنید.

10. ارتباط خود را با خانواده ایشان بیش‏تر و از طرح صحبت‏ها و رفتارهای دلسرد کننده، اجتناب کنید.

www.atregoleyas.com

atregoleyas@gmail.com